ДЗЫРД ÆРХÆССЫН — тж. ДЗЫРД ÆЙ ÆРХАСТА Ныхас кæныны рæстæджы цыдæр цау зæрдыл æрлæууын кæнын. Дзырд æй æрхаста, хуыцау дын хорз ракæна, æндæра мæ мæ дзых нæ хордта. (Ф. 1989, 1.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАТРАДЗ — тж. БАТРАЗ Нæртон мыггаг Æхсæртæггатæй. Болатрихи Хæмыцы болат æмæ æндонриу фырт, йæ дыууæ уæны астæуæй гуырд. Йæ мад – Быценон. «Нартæн сæ тæккæ хъаруджындæр, – фыссы Нигер, – æппындæр аипп кæмæ нæ арынц Нарт, уыцы болат Батрадз. Лæгæй лæгмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЗАМБОЛАТ — Ирон адæмон сфæлдыстады афтæ хонынц Уастырджийы авд фыртæй иуы. Фæлæ ис таурæгъ «Лæджийы фырт Дзамболат» дæр. Лæджийы фырт Дзамболат уыд хорз цуанон. Иуахæмы, цуан кæнгæйæ, тар æхсæвы бирæгъы дзыхæй байсы хæйрæджы лæппуйы. Уый адыл æй хæйрæг… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРВАЙДÆН — Кадджыты, таурæгъты æмæ аргъæутты æвæджиауы айдæн (кæсæн), куы дзы кæсай, уæд, дæм, Дун дунейы, ома, зæххы уæлцъарыл, арвы тыгъдады æмæ дæлзæххы фарастгай фæлтæры цыдæриддæр ис æмæ архайд цæуы, уый чи равдиса, ахæм Арвайдæн ис Нарты Сатанамæ, æмæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ТУТЫР — Ирон мифологийы адæмы фосæн тых чи кæны, чи сæ цæгъды, ахæм тугдзых сырдты, уæлдайдæр та бирæгъты бардуаг. Бирæгъ стыр фыдбылызтæ хаста, зиæнттæ кодта фосдарæг ирон адæмæн, уымæ гæсгæ карз уыд йемæ тох, стæй дзы сæхи дæр хызтой, æгæр мæгуыр ын… … Словарь по этнографии и мифологии осетин